ЖАҺАНДЫҚ НАРЫҚТАР
Уолл-стрит сауда күнін құлдыраумен аяқтады, себебі трейдерлер маусымдағы инфляция деректерінен кейін АҚШ Федералды резерв жүйесінің пайыздық мөлшерлемені төмендету ықтималдығына деген үміттерін әлсіретті. S&P 500 және Nasdaq 100 индекстері 0,1%-ға төмендеді. АҚШ-тың 30 жылдық қазынашылық облигацияларының кірістілігі соңғы бірнеше айда алғаш рет 5%-дан асты. АҚШ-та инфляция күткеннен жоғары болып шықты: негізгі тұтыну бағаларының индексі ай сайын 0,2%-ға, ал жылдық мәнде 2,7%-ға өсті, бұл баға қысымының сақталып отырғаны туралы алаңдаушылықты күшейтті.
АҚШ-тың ірі қаржы компанияларының индексі төмендеді, себебі Wells Fargo & Co. банкі өзінің таза пайыздық кірісі бойынша болжамын қысқартты. JPMorgan Chase & Co. акциялары банктің инвестициялық бөлімінің табысы күтпеген өсім көрсеткеніне қарамастан төмендеді. Ал Citigroup Inc. акциялары компанияның акцияларды кері сатып алу жоспарын жариялағаннан кейін 2008 жылдан бергі ең жоғары деңгейге жетті.
АҚШ-та базалық инфляция маусым айында қатарынан бесінші айда күткеннен төмен өсті, бірақ компаниялар тарифтерге байланысты кейбір шығындарды тұтынушыларға көбірек жүктей бастағаны байқалуда. Трейдерлер қыркүйек айында мөлшерлеме төмендеуі ықтималдығын қайта қарап, оны 50%-дан сәл жоғары деңгейде бағалап отыр. Бұған дейін бұл ықтималдық әлдеқайда жоғары болатын. ФРЖ өкілдері — Лори Логан мен Сьюзан Коллинз — қазіргі мөлшерлемелерді инфляциялық қауіптерге байланысты бірнеше ай бойы сақтап тұру қажеттігін айтты.
АҚШ Қаржы министрі Скотт Бессент ФРЖ төрағасы Джером Пауэллге өзінің өкілеттігі 2026 жылғы мамырда аяқталғаннан кейін қызметтен кетуді ұсынды. Президент Дональд Трамп оған осы қызметке тағайындалғысы келе ме деп сұралғанда, Бессент: «Мен шешім қабылдау процесіне қатысамын» деп жауап берді, бірақ шешімді Трамп қабылдайтынын және ол өз ырғағымен жұмыс істейтінін атап өтті.
Дональд Трамп сыртқы нарықтарға сауда қысымын күшейтуді жалғастыруда. Ол Индонезиямен келісімге қол қойылғанын жариялады: бұл елден келетін тауарларға 19% тариф салынады, ал АҚШ экспортына тариф енгізілмейді. Сонымен қатар, Трамп шілде айының соңына дейін фармацевтикалық өнімдер мен жартылай өткізгіштерге жаңа баж салығын енгізу мүмкіндігін ескертті. Ол сондай-ақ жаңа тарифтер 1 тамызда күшіне енгенге дейін АҚШ бірнеше мемлекетпен екі-үш сауда келісімін жасай алады деп мәлімдеді. Ең ықтимал серіктес ретінде ол Үндістанды атады.
АҚШ Қаржы министрі Скотт Бессент Джером Пауэллге 2026 жылдың мамырында өкілеттігі аяқталғаннан кейін ФРЖ төрағасы қызметінен кетуді ұсынды. Келесі жылы осы лауазымға басты үміткер ретінде Дональд Трамптың ұзақ уақыт бойы экономикалық кеңесшісі болған Кевин Хассетт аталды.
Азия нарығындағы акциялар ФРЖ мөлшерлемесі бойынша күтулердің қайта қаралуы аясында төмендеді. MSCI Asia Pacific өңірлік индексі 0,1%-ға құлдырады. Жалпы төмендеуге қарамастан, Гонконгтағы технологиялық компаниялардың акциялары Қытайға чиптер жеткізуді қайта бастау туралы жаңалықтар аясында 1,3%-ға өсті. Taiwan Semiconductor акциялары Жапонияда екінші зауыт салу жоспары туралы хабардан кейін 1,8%-ға қымбаттады. Жапон иенасы тұрақты қалыпта қалып, сәуір айындағы деңгейде саудаланды.
Технологиялық секторға деген оптимизмді Nvidia компаниясының H20 жасанды интеллект үдеткіштерін Қытайға қайта жеткізетіні туралы хабарлар арттырды. Бұл АҚШ әкімшілігінің бұрынғы қатаң позициясынан айтарлықтай бас тарту болып табылады. Сонымен бірге, бұл 1 тамызда күшіне енетін жаңа тарифтердің алдында АҚШ пен Қытай арасындағы сауда қатынастарының қалыпқа келуіне үмітті күшейтті.
Корпоративтік жаңалықтар:
- Apple Inc. MP Materials Corp. компаниясымен сирек кездесетін жер элементтерін жеткізуге 500 миллион долларлық келісім жасасты.
- Tesla Inc. Үндістанда алғашқы автосалонын ашты.
- Joby Aviation Inc. негізгі зауытындағы өндірісті екі есе арттыруды жоспарлап отыр.
- CoreWeave Пенсильванияда жаңа деректер орталығына 6 миллиард долларға дейін инвестиция салмақ.
- BlackRock Inc. басқарудағы активтер көлемін 12,5 триллион долларға жеткізіп, рекорд орнатты, бірақ табыс пен комиссиялар болжамнан төмен болды.
- Bank of New York Mellon Corp. табысының өсуінің арқасында күткеннен жақсы нәтижелер көрсетті.
- Uber Technologies Inc. пен Baidu Inc. АҚШ пен Қытайдан тыс жерде роботакси жобасын бірге іске қоспақ.
- Albertsons Cos. сату көлемі бойынша болжамын арттырды, бірақ табыс болжамын өзгертпеді.
- Nvidia Corp. H20 жасанды интеллект чиптерін Қытайға жеткізуге АҚШ билігінен рұқсат алғанын мәлімдеді, бұл сауда шиеленісінің жалғасып жатқанына қарамастан.
- Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. Жапонияда екінші зауыт салу жоспарына байланысты Тайваньдағы саудада 1,8%-ға қымбаттады.
ҚАЗАҚСТАН НАРЫҒЫ
Сейсенбі күні KASE индексі 0,72%-ға өсіп, 6 205,70 тармаққа жетті. Өкілдік тізімдегі акциялар бойынша ең көп мәміле АО «Қазақстан Халық Банкі» қағаздарымен жасалды — 3 635 мәміле. Сауда көлемі бойынша көшбасшы АО «Ұлттық атом компаниясы «Қазатомөнеркәсіп» болды — 722,7 миллион теңге.
Котировкасы өскен компаниялар:
- АО «Ұлттық атом компаниясы «Қазатомөнеркәсіп» (+4,07%),
- АО «Эйр Астана» (+1,25%),
- АО «KEGOC» (+0,35%),
- АО Kaspi.kz (+0,26%).
Мемлекеттік бағалы қағаздармен (TONIA) бір күндік репо операцияларының кірістілігі өзгерген жоқ — жылдық 15,51%. АҚШ долларымен қамтамасыз етілген теңге своптарының бір күндік мөлшерлемесі (SWAP-1D (USD)) де өзгеріссіз қалып, 10,51% деңгейінде қалды. Ақша нарығындағы бір күндік құралдармен операциялардың жалпы көлемі 554,024 миллиард теңгені құрады.
Сейсенбі күнгі сауда қорытындысы бойынша, АҚШ долларының «ертеңгі» есеп айырысуымен орташа бағамы сағат 17:00-де 525,87 теңге болды. Бұл алдыңғы күнмен салыстырғанда теңгенің 1,50 теңгеге әлсірегенін білдіреді. Сауда көлемі 243,396 миллион АҚШ долларын құрады, 729 мәміле жасалды.
- Ең төменгі баға — 523,80 теңге,
- Ең жоғары баға — 527,00 теңге,
- Соңғы мәміле бағасы — 525,71 теңге.
Корпоративтік жаңалықтар:
- Alatau City Bank 2025 жылдың бірінші жартыжылдығының қорытындысы бойынша таза пайдасын жылдық мәнде 42,8%-ға арттырды.
- Fitch агенттігі KMF микроқаржы ұйымының рейтингтерін тұрақты болжаммен растады.
- АРРФР KZ2D00007002 (PKDAb1) облигацияларының шығарылым проспектісіне енгізілген өзгерістерді тіркеді (ПК СПК «ДАМУ АГРО»).
- ҚМГ мен Лукойл Каспий теңізінде жүк тасымалдауға арналған арна салады.
- «Шұбаркөл көмір» компаниясы KASE нарығынан шықты.
